Property fraud prevention: प्रॉपर्टी खरेदी करण्याचा निर्णय हा आपल्या आयुष्यातील अत्यंत महत्त्वाचा आणि स्वप्न पूर्तीचा क्षण असतो. मात्र, या निर्णयामध्ये कोणतीही चूक किंवा फसवणूक झाली तर ती आपल्या संपूर्ण आयुष्याला प्रभावित करू शकते. मग तुम्ही जमीन, फ्लॅट, प्लॉट किंवा इतर कोणतीही मालमत्ता खरेदी करत असाल, तरीही काही महत्त्वाच्या कागदपत्रांची योग्य प्रकारे पडताळणी करणे अत्यावश्यक आहे.
प्रॉपर्टी खरेदीमध्ये फसवणूक कशी टाळाल? | Property fraud prevention
आजच्या काळात प्रॉपर्टी खरेदी-विक्रीच्या व्यवहारांमध्ये फसवणूक होण्याच्या घटना वाढत आहेत. विशेषतः जमिनीच्या रजिस्ट्री संदर्भात दुहेरी रजिस्ट्री, सरकारी जमिनींची विक्री, किंवा गहाण ठेवलेल्या जमिनी विकल्या जाण्याचे प्रकरण वारंवार घडत आहे. या सर्व गोष्टी टाळण्यासाठी रजिस्ट्रीची योग्य पडताळणी करणे गरजेचे आहे. चला जाणून घेऊया जमिनीची रजिस्ट्री खरी आहे की खोटी, हे ओळखण्यासाठीच्या काही महत्त्वाच्या ट्रिक्स.
1. नवीन आणि जुनी रजिस्ट्री तपासा | Property registry verification
जमीन विकत घेण्यापूर्वी तिची सर्व रजिस्ट्री कागदपत्रे बारकाईने तपासा. विक्रेता त्या जमिनीचा कायदेशीर मालक आहे का, याची खात्री करा. जर विक्रेत्याने ती जमीन दुसऱ्याकडून विकत घेतली असेल, तर मूळ कागदपत्रांची पडताळणी करणे महत्त्वाचे आहे. यासाठी खतावणी पाहणे खूप गरजेचे आहे.
खतावणी का तपासावी?
- खतावणीद्वारे तुम्हाला त्या जमिनीचा वास्तविक इतिहास समजू शकतो.
- मूळ मालकाला त्या जमिनीची विक्री करण्याचा हक्क होता का, हे यावरून कळते.
2. 41 आणि 45 अभिलेख तपासा
41 आणि 45 हे जमिनीचे एकत्रीकरण रेकॉर्ड असते. या अभिलेखांमधून तुम्हाला जमिनीचा प्रकार आणि तिची स्थिती समजते. म्हणजेच ती जमीन सरकारी आहे का, वन विभागाची आहे का किंवा ती रेल्वेची मालकीची आहे का, याची स्पष्टता कळते.
या अभिलेखांचे महत्त्व:
- सरकारी जमिनीच्या व्यवहारांपासून बचाव करता येतो.
- तसेच जमीन विक्री व्यवहार अधिक सुरक्षित बनतो.
3. प्रॉपर्टीवरील वाद तपासा
काही जमिनी किंवा प्रॉपर्टींवर न्यायालयीन वाद प्रलंबित असतात. मृत्युपत्र, दुहेरी रजिस्ट्री किंवा कर्ज यामुळे जमीन वादग्रस्त असू शकते. यासाठी तहसील कार्यालयात जाऊन जमिनीच्या मालकाचा डेटा क्रमांक व इतर सविस्तर माहिती तपासा.
न्यायालयीन वाद टाळण्यासाठी:
- तहसीलमध्ये उपलब्ध माहितीची पडताळणी करा.
- कागदपत्रांमध्ये कोणतीही विसंगती असल्यास कायदेशीर सल्ला घ्या.
4. कर्ज किंवा गहाण जमिनीची पडताळणी करा
जमीन खरेदी करण्यापूर्वी तिच्यावर कोणतेही कर्ज आहे का किंवा ती गहाण ठेवलेली आहे का, हे तपासा. ज्या व्यक्तीकडून तुम्ही जमीन खरेदी करत आहात, त्या व्यक्तीच्या नावावर खरंच ती जमीन आहे का, हे बघणे गरजेचे आहे.
हे कसे तपासाल?
- बँकेच्या किंवा वित्तीय संस्थांच्या नोंदी तपासा.
- जमीन खरेदी करण्यापूर्वी खरेदीचा मसुदा तयार करण्यासाठी वकिलाचा सल्ला घ्या.
5. प्रॉपर्टीच्या मॅपची पडताळणी करा
जमिनीच्या खरेदीसाठी कागदपत्रांसोबतच त्या जमिनीचा मॅप (नकाशा) (Land buying tips) पाहणे अत्यावश्यक आहे. मॅपमध्ये नमूद केलेल्या जमिनीचा नंबर, सीमा आणि क्षेत्रफळ प्रत्यक्ष जमिनीशी जुळते का, हे तपासणे अत्यंत आवश्यक आहे.
6. खरेदी व्यवहारासाठी कायदेतज्ज्ञांची मदत घ्या
जमिनीच्या कागदपत्रांची पडताळणी, खतावणी तपासणी आणि वादग्रस्त व्यवहारांपासून बचाव करण्यासाठी कायदेतज्ज्ञांची मदत घ्या. तसेच व्यवहाराची संपूर्ण प्रक्रिया सुरक्षित आणि पारदर्शक करण्यासाठी कायदेशीर मार्गदर्शन मिळवा.
7. डिजिटल प्लॅटफॉर्मचा वापर करा
आता अनेक राज्य सरकारे जमिनीची माहिती ऑनलाईन उपलब्ध करून देत आहेत. तुम्ही डिजिटल प्लॅटफॉर्मचा वापर करून रजिस्ट्रीची सत्यता पडताळू शकता. उदा.:
- राज्य सरकारच्या अधिकृत वेबसाईटवर रजिस्ट्रेशन नंबरद्वारे माहिती तपासा.
- प्रॉपर्टीचा इतिहास जाणून घ्या.
प्रॉपर्टी खरेदीसाठी काही महत्वाच्या टिप्स
- सर्व कागदपत्रे आणि रजिस्ट्रीची बारकाईने पडताळणी करा.
- वकिलांचा सल्ला घ्या.
- प्रॉपर्टीवर कोणते वाद आहेत का, हे तपासा.
- जमीन गहाण आहे का, याची माहिती घ्या.
- डिजिटल साधनांचा वापर करून रजिस्ट्रीची सत्यता तपासा.
प्रॉपर्टी खरेदी करण्याचा निर्णय घेताना भावनांमध्ये वाहून जाऊ नका. योग्य ती काळजी घेतल्यास तुम्ही सुरक्षित आणि कायदेशीर व्यवहार (Legal property documents) करू शकता. रजिस्ट्रीची पडताळणी, वादग्रस्त प्रकरणांची माहिती, आणि कायदेशीर सल्ला घेतल्यास फसवणुकीपासून बचाव करता येतो. तुमच्या कुटुंबाच्या भविष्याची सुरक्षितता राखण्यासाठी प्रॉपर्टी खरेदीची प्रक्रिया नीट समजून घ्या आणि सावधगिरी बाळगा.