
Soil Testing: मातीचे आरोग्य हा यशस्वी शेतीचा आधारस्तंभ आहे, ज्यामुळे शेतकऱ्यांसाठी माती परीक्षण करणे हा एक आवश्यक सराव ठरला आहे. नियमित माती परीक्षण, विशेषत: दर तीन ते चार वर्षांनी केले जाते, आणि हे माती परीक्षण सुनिश्चित करते की तुमची जमीन सुपीक आणि उत्पादनक्षम राहते. तथापि, जर तुम्ही एकच पीक सलग वाढवत असाल, तर माती परीक्षण हे दरवर्षी नाही केले तरीही चालते. आजच्या या लेखामध्ये, आम्ही तुम्हाला माती परीक्षणाची प्रक्रिया काय आहे, माती परीक्षण केव्हा आणि कसे करावे या बद्दल अधिक माहिती देणार आहोत तसेच, तसेच त्याच्या परिणामांबद्दल देखील माहिती देऊ. Soil Testing
माती चाचणी केव्हा आणि कशी करावी | When and how to do a soil test | Soil Testing
माती निरोगी ठेवण्यासाठी, खरीप पीक कापणीनंतर लगेच किंवा एप्रिल आणि मे महिन्यात माती परीक्षण करावे. रासायनिक किंवा सेंद्रिय खतांचा वापर केल्यापासून तीन महिन्यांच्या आत मातीचे नमुने गोळा केले जाऊ नयेत. मातीचे नमुने हे सेंद्रिय खतांच्या वापरानंतर तीन महिन्यांनी गोळा केले पाहिजे. जमिनीचे क्षेत्रफळ, स्थान, निचरा, पोत आणि घेतली गेलेली पिके यासारख्या बाबी विचारात घेऊनच मातीचे नमुने काळजीपूर्वक घेतले पाहिजेत. नमुने गोळा करताना किंवा हे नमुने प्रयोगाळेत पाठवताना, वापरलेली अवजारे स्वच्छ असल्याची खात्री करा आणि रासायनिक खतांच्या रिकाम्या पिशव्या वापरणे टाळा.
अचूक माती परीक्षणासाठी महत्वाचे मुद्दे | Important points for accurate soil testing | Soil Testing
तंतोतंत परिणामांसाठी, जमिनीचा प्रकार, जमिनीचा वापर आणि सिंचन यांसारख्या घटकांच्या आधारे तुमचे क्षेत्र विभागांमध्ये विभागले पाहिजे. वेगवेगळ्या भागातील मातीचे नमुने किंवा मातीचे प्रकार एकत्र मिसळले जाणार नाहीत याची खात्री करा. खत साठवण, कचराकुंड्या किंवा प्राण्यांच्या आश्रयस्थानाजवळील भागातून नमुने घेणे टाळा, कारण यामुळे माती परिक्षणाचे परिणाम खराब होऊ शकतात. त्याऐवजी, तुमच्या शेतजमिनीतील प्रातिनिधिक नमुन्यांवर लक्ष केंद्रित करा. वेगवेगळ्या पिकांसाठी नमुन्याची खोली बदलते, हंगामी पिकांसाठी 20 ते 25 सें.मी., बागायती पिकांना 30 ते 40 सें.मी. आणि फळबागांची पिके 60 सेमी खोलीपर्यंत पोहोचतात.
नमुना घेण्याची प्रक्रिया आणि बॅगिंग | Sampling procedure and bagging
प्रभावी माती नमुना प्रक्रियेसाठी या स्टेप्स फॉलो करा:
फील्ड सेंटरच्या दोन्ही बाजूंच्या रेषा काढून घ्या, तुमच्या जमिनीच्या लांबी आणि रुंदी नुसार या रेषा ठराविक अंतरावर काढा.
त्यांनतर टिकाव किंवा खुरप्या च्या साहाय्याने प्रत्येक वळणावर 22.5 सेमी खोल खड्डा खणून घ्या, हा खड्डा साधारण ‘V.’ अक्षराप्रमाणे असावा. खड्ड्यातील माती काढून बाजूला ठेवा.
एका हेक्टरमध्ये 10 ते 12 वेगवेगळ्या ठिकाणांहून मातीचे नमुने गोळा करा.
गोळा केलेली माती पॉलिथिनच्या शीटवर पसरवा, पालापाचोळा आणि इतर तन, खडे काढून टाका आणि त्याचे चार भाग करा.
त्यांनतर समोरासमोर असणारे दोन भाग काढून टाका आणि शेवटी तुमच्याकडे अर्धा किलोग्रॅम माती येईपर्यंत किंवा दोन ओंजळ माती शिल्लक राहील तोपर्यंत ही क्रिया करा.
मातीचा नमुना स्वच्छ कापडी पिशवीत ठेवा.
माती परीक्षण (Soil testing) ही प्रत्येक शेतकऱ्याची मूलभूत पद्धत आहे. माती परीक्षण केव्हा आणि कसे करावे हे समजून घेऊन आणि मुख्य बाबींचे पालन करून, तुम्ही तुमच्या जमिनीचे दीर्घकालीन आरोग्य आणि सुपीकता सुनिश्चित करू शकता. निरोगी माती मुबलक कापणी आणि शाश्वत शेतीकडे नेत असते. या पद्धतीचा अवलंब करून, शेतकरी पीक उत्पादन वाढवू शकतात आणि आवश्यक माती सुधारणांबद्दल माहितीपूर्ण निर्णय घेऊ शकतात. यशस्वी शेतीचा कणा म्हणून, सर्व कृषी प्रेमींसाठी मातीचे आरोग्य हे सर्वोच्च प्राधान्य असले पाहिजे आणि योग्य माती परीक्षण हे ध्येय साध्य करण्याच्या दिशेने पहिले पाऊल आहे. Soil testing